
امروز میخواهیم با هم سفری کوتاه به دل تاریخ و فرهنگ غنی ایران داشته باشیم و نگاهی بیندازیم به بخشی جذاب از پوشش و لباس مردان این سرزمین پهناور. لباسهای سنتی ما نه تنها نیازهای اولیه پوشش را برطرف میکردند، بلکه آینهای از جغرافیا، فرهنگ، و حتی جایگاه اجتماعی افراد بودند. واقعاً شگفتانگیز است که هر لباس، داستانی برای گفتن دارد.
لباس کردی مردانه
پوشش خاص مردان کرد، به خصوص در مناطق مختلف کردستان، شامل اجزای مختلفی است. پیراهنی گشاد به نام "کراس" یا "چوخه" که معمولاً آستینهای بلندی دارد. شلواری گشاد و چیندار به نام "پاتول" یا "شلوار جافی" که واقعاً برای تحرک و راحتی طراحی شده است. یک جلیقه روی پیراهن پوشیده میشود و کمربندی پارچهای یا چرمی به دور کمر میبندند. کلاه و دستار هم بخش مهمی از این پوشش است. دستارها گاهی آنقدر بلند و پر پیچ و خم هستند که بستنشان خودش یک هنر محسوب میشود.
لباس مردان بلوچی
لباس مخصوص افراد بلوچ در منطقه سیستان و بلوچستان، با سادگی و در عین حال وقار خاص خود شناخته میشود. پیراهنی بلند و گشاد به نام "جامگ" یا "چامگ" که تا زیر زانو میرسد و معمولاً سفید یا به رنگهای روشن است، بخش اصلی این پوشش است. شلواری گشاد به نام "پاجامگ" زیر آن پوشیده میشود. چیزی که لباس بلوچی را متمایز میکند، سرپوش آن است. دستاری بلند به نام "لنگ" که به دور سر پیچیده میشود یا کلاهی کوچک. در برخی مناطق، روی پیراهن جلیقهای ساده هم میپوشند.
لباس چوقا بختیاری
چوقا، لباسی بدون آستین است که مردان بختیاری روی پیراهن خود میپوشند. این لباس از پشم بافته میشود و معمولاً دارای خطوط عمودی سیاه و سفید است. بافت آن به گونهای است که شما را در تابستان خنک و در زمستان گرم نگه میدارد. واقعاً یک شاهکار مهندسی بافت است. شلوار مردان بختیاری هم بسیار گشاد و مشکی رنگ است که به آن "دبیت" میگویند. کلاه نمدی گرد و مشکی رنگ هم بخشی جداییناپذیر از این پوشش است.
لباس سنتی گیلکی
لباس مردان گیلک در استان گیلان، مانند طبیعت این منطقه، سرشار از رنگ و زندگی است. پیراهنی معمولاً روشن، جلیقهای رنگی که گاهی با سکه تزئین شده، و شلواری ساده. اما چیزی که لباس گیلکی را خاص میکند، کمربند پهن پشمی است که به دور کمر میبندند و گاهی ابزاری مانند چاقو یا کیسه کوچکی به آن آویزان میکنند. کلاه پشمی یا نمدی هم بخشی از این پوشش است. رنگهای شاد و استفاده از پارچههای مقاوم در برابر رطوبت، نشاندهنده ارتباط عمیق این لباس با محیط طبیعی و فعالیتهای کشاورزی و دامداری در منطقه است.
لباس مردان ترکمن
لباس افراد در این منطقه، به خصوص در استان گلستان، با اصالت و شکوه خاصی همراه است. پیراهنی بلند و گشاد به نام "کوینک" که معمولاً از ابریشم یا کتان دوخته میشود. روی آن، بالاپوشی بلند و آستیندار به نام "دون" میپوشند که گاهی با نخهای ابریشمی رنگی گلدوزی شده است. این دونها، به خصوص نوع ابریشمی آن، بسیار زیبا و چشمنواز هستند. شلوار مردان ترکمن هم معمولاً گشاد است. کلاه پشمی یا پوستین و دستار هم بخشی از این پوشش است.